MIJN VERHALEN
NEW YORK > SEPTEMBER 1965
INHOUD
MET HET SS ROTTERDAM NAAR NEW YORK
|
In 1965 werd voor mij een grote droom werkelijkheid. Het was zomer. Zoals iedere andere jongeling van 20 jaar doezelde ik weg in een nostalgische nevel van 'Flower Power', in heldhaftige emoties betreffende een 'vrijheidsstrijd' in Vietnam (wat later een enorm fiasco en een vergissing van wereldformaat zou blijken). Het werd toen voor mij een dwingende gedachte ooit voet aan wal te zetten in de Verenigde Staten van Amerika. De USA, wat op dat ogenblik voor mij het land van belofte leek, het volk met de (h)eerlijke solidariteit, de natie waar voor iedere burger van alles voldoende was, waar gerechtigheid werd gesproken, waar ieder begaan was met het lot van hun medemens in andere landen, waar kunst en cultuur grote kansen kregen, waar sinds Martin Luther King en J.F. Kennedy het rassenprobleem tot een 'fait divers' zou herleid worden en waar deze democratie door zijn hardhandig, politioneel optreden in alle continenten respect afdwong. Met dit land en zijn mensen wou en zou ik kennis maken. In de maand juli van 1965 monsterde ik aan op één van de, op dat ogenblik, mooiste en grootste stoomschepen ter wereld, het 'SS Rotterdam' het vlaggenschip van de Holland Amerika Lijn. Ik wens hier duidelijk het verschil te beklemtonen tussen een 'Stoomschip' en een 'Cruiser'. Een stoomschip verzorgt(de) een regelmatige lijndienst tussen twee, drie of meerdere bestemmingen. Een cruiseschip blijft een drijvend luxehotel, waarop de passagiers een (perfecte) vakantie beleven. Na verscheidene geneeskundige onderzoeken op de rederij in Rotterdam werd ik, samen met enkele andere jonge Europeanen als enige Vlaming, aangemonsterd als werkstudent. Eindelijk, een droom ging in vervulling, we mochten de grote overtocht meemaken. In september werden de trossen op de Wilhelminakade in Rotterdam gelost. Via Le Havre en Southampton bereikten we na 5 dagen New York. Een hele andere wereld ging voor mijn ogen open. Ik werd tewerkgesteld als koksmaat in de 'Koude Keuken'. Het was hard werken op zo een drijvend passage (luxe) hotel. Entreetjes en ‘hors-d'oeuvres’ klaarmaken (onder andere, per avond 2.000 hardgekookte eitjes pellen), materiaal schoonmaken, opbergen en opnieuw gebruiken. Dit alles 15 à 16 uur per dag, zowel op week- als op zondagen. Toch was dit alles een enorm verrijkende ervaring. Wij, gelegenheidsmatrozen, doorstonden deze werkzaamheden omdat we wisten dat op het einde van deze overtocht New York aan onze voeten zou liggen. Dit werk loonde zeker de moeite om het vooropgestelde doel te bereiken. Maar de ervaring waar ik nog, na zovele jaren met veel innerlijke nostalgie aan terugdenk is de kameraadschap, het samenwerken met andere mensen van andere nationaliteiten en rassen. Hoe vlug ervaren wij aan den lijve dat alle vooroordelen in het niets verdwenen bij het aanvaarden van de hulp die we in moeilijke momenten (die er bij tijd en wijle waren). Dit schip was wel degelijk een 'Ark van Noë', niet gevuld met alle mogelijke rassen van dieren maar wel met allerlei verschillende mensen onder elkaar. Sommigen onder hen verstonden amper enkele woordjes Nederlands. Toen heb ik voor het eerst in mijn leven duidelijk ingezien wat solidariteit, tolerantie, wederzijds begrip en het relativeren der aardse dingen betekenden. Na 6 dagen scheepservaring werden wij, zo het ware, als nieuwe mens uit de zee geboren. Onze Amerikaanse ervaring die daarop volgde kon niet meer stuk. Achteraf bleek deze ervaring ook echt niet op solide gronden gebaseerd. Een bijkomend voordeel was wel degelijk dat we het doel van ons avontuur met andere ogen (niet meer de ogen van een onvolwassen), bekeken en oordeelden. |
|
Gedurende deze overtocht zagen we rondom ons niets anders dan water, een horizon van 360 graden en dus vergeet ik nooit het onvergetelijke schouwspel bij het binnenvaren van deze metropool. Uit een zonnig-nevelige 'Indian Summer' omgeving, dook het impressie-vol silhouet van Manhattan op. Langzaam werden naarmate het dichterbij varen de contouren en het geluid van de bruisende stad luider en duidelijker. Ik heb het geluk gehad sindsdien een stuk van de wereld gezien te hebben maar dit beeld van de groeiende stad blijft mij het sterkst bij. Nooit vergeet ik dit emotionele beeld dat als geëtst op mijn netvlies blijft. Dit was het klapstuk op een ontroerende menselijke ervaring die ik aan ieder 'Human being', die denkt dat hij het centrum van de wereld is en ‘verdraagzaamheid’ in pacht heeft, toewens. De wereld zou er mooier op worden. Enkele jaren na mijn reis naar New York werd de uitbating regelmatige scheepsverbinding naar New York opgeheven. Nu, zovele jaren terug, na dit onvergetelijk gebeuren, komen de herinneringen en gedachten vaker en vaker in mijn geest op. De reiservaringen blijven nog steeds even scherp als toen. Maar het 'Ding', het schip, het 'SS Rotterdam‘ die dit alles mogelijk gemaakt heeft vergeet men in zijn euforie. Mijn droom, hartenwens, hoop, vurig verlangen of onweerstaanbare drang, is nog eenmaal dit prachtexemplaar van menselijk vernuft en esthetica te aanschouwen. Niet om als een zelfvoldane burger over het dek te wandelen, croquet te spelen of om te genieten van de pracht en praal van de verschillende bars, restaurants, speelzalen, zwembaden, niet om te flaneren en te koketteren op allerlei 'upper- en sundecks'...maar om in de reusachtige buik van dit goedhartig monster rond te dwalen en opnieuw deze uitzonderlijke gevoelens te ervaren. Bij één of andere gelegenheid dat mijn droomschip in zijn thuishaven, Rotterdam, is of voor herstelling (oh hartenpijn!) of voor verfraaiing (hoera!) in het droogdok moet, zou ik dolblij zijn nogmaals de keukens, wasserij, onze kajuitjes (zonder patrijspoorten) waar we zo benepen met elkaar leefden, de gangen met waterwerende tussenschotten, de steile trapladders, de gedempte muziek door een excellente band die voor de opvarende passagiers speelde, de geur van machineolie vermengd met menselijk zweet, de hitte van de keukens afgewisseld met de koude van de reusachtige koelruimten, het aanvoeren van voedsel en materiaal, het inladen van de bagage net boven de waterlijn, het weemoedige geluid van de misthoorn, het zout in de lucht van het opspattende zeewater, de mélange van vreemde talen, de niet verstane woorden, de wel verstane glimlach, dit alles wens ik nog voor 1 dag mee te maken. 'SS Rotterdam, een schip om nooit te vergeten. En deze droom is inderdaad werkelijkheid geworden. Na verschillende jaren van inactiviteit begon deze mooie steamer 'SS Rotterdam' aan een tweede carrière als cruiseschip. Tot oktober 1999 - toen mijn echtgenote en ik de kans hadden een prachtige cruise met dit schip in de middellandse zee te maken – voer het schip onder de naam ‘SS Rembrandt’ van Premier Cruises. Na verschillende jaren van inactiviteit begon deze mooie steamer 'SS Rotterdam' aan een tweede carrière als cruiseschip. Dit moet ongeveer de laatste reis van dit betoverend vaartuig geweest zijn. Al op de terugreis moest het schip op halve kracht terug naar Barcelona varen. Iets later werd de rederij failliet verklaart en ligt het schip aan de ketting in de Bahamas... tot zover. Gelukkig had de toekomst nog een heel ander en mooi verhaal te bieden… |
Archieffoto
Katendrecht... de ultieme bestemming
EPILOOG
|
Op 27 oktober 1998 kwam het ‘SS Rembrandt’ – na 27 jaar – terug naar haar thuishaven aan de Wilhelminakade in Rotterdam. Voor mij was het een diepe voldoening toen ik uitgenodigd werd om tijdens deze gelegenheid terug de oude dame te kunnen begroeten en betreden. Het hoeft geen betoog dat deze ervaring alle andere mogelijke overtreft. De cirkel is rond. In Nederland ijveren verschillende organisaties om het schip zo snel mogelijk terug naar Nederland te kunnen brengen en het aldus van de sloop te redden. De stichting Behoud Stoomschip Rotterdam is er dan toch blijkbaar in geslaagd. Lees meer op de officiële site van De stichting Behoud Stoomschip Rotterdam |
September 1965 op het voorplecht van het SS Rotterdam
|
SS Rembrand > varend voor 'Premier Cruises' |
AFSCHRIFTEN VAN MIJN MONSTERBOEKJE
GELINKT AAN HET SS ROTTERDAM